In dit essay schrijf ik over het belang van leren van de leerkracht op de werkplek. Hierbij stel ik het professionaliseren met behulp van videobeelden en reflectie hierop centraal, de zogenaamde beeldcoaching. Dit alles ten behoeve van de ontwikkeling van het kind, onze generatie van de toekomst. Het kind, de onschuldige, die elke dag weer vol vertrouwen op school, in de klas, verschijnt om boeiend onderwijs te mogen genieten. Het kijkt elke dag opnieuw verwachtingsvol naar die leraar. In hoeverre kijken leerkrachten naar zichzelf? Dit geldt niet alleen voor de leraar zelf als ook voor de organisatie, een team of een schoolleiding. Is de angst om naar jezelf te kijken, dezelfde angst om geconfronteerd te worden met het niet te weten wie je bent? Durf te kijken en zie!
Ik wens u veel leesplezier.
Rachel Naron
december 2016
Essay opleidingskunde – onderwijskunde NCOI
Hoofdstuk 1 Het onderwijs in beeld?
Observatie
Het onderwijs is al decennialang in opspraak. Wat is goed onderwijs? Wat is een goede leraar?
Honderd procent betrokkenheid van de leerlingen tijdens de lessen? Hoe weet de leraar dat hij goed acteert, presteert? Wat is de bewijslast hiervan? Zijn dat de toetsgegevens van de leerlingen? Of is het de ‘kijk’ van een derde, de spiegel? Misschien is het wel het gedrag van de leerling? Allemaal vragen die mij fascineren. Zo kan ik het rijtje verder aanvullen:
Wanneer weet een leraar of zijn les of onderwijsactiviteit kwalitatief goed was, ookdoor de ogen van het kind? Net als Marcel van Herpen (2013) bepleit in zijn boek ‘Ik de leraar’, zeg ik als professional dat er drie dingen van belang zijn te doen, nl.: observeren, kijken en zien. Hieruit volgt logischerwijs de vraag:“Hoe laten leraren zich observeren opdat zij kijken en zien?
Introductie
Hier komt de beeldcoach in beeld, die de leraar letterlijk in beeld brengt en confronteert, inspireert met eigen handelen op de eigen werkplek midden tussen de leerlingen. Beeldcoaching gaat namelijk over het ontvangen, verzenden, gebruiken, managen en interpreteren van beelden van jezelf en van anderen (Jansen et al, 2013). Met beelden wordt gedoeld op foto- en videobeelden, maar ook op inprentingen, tekeningen, waarnemingen en ideeën van lichaam en geest. In het artikel van Jansen en Brons (2013) wordt de visie, gedachtegang, van beeldcoaching helder verwoord richting onderwijs. “Beeldcoaching wil onder andere leraren weer terug brengen naar hun pedagogische sensitiviteit en pedagogische energie. Hen uitnodigen om pedagogische verantwoordelijkheid op zich te nemen. Hen helpen in te zien dat investeren in de relatie met leerling en de groep juist het leerproces versterkt. Beeldcoaching beschouwt de dialoog en de samenwerking als uitgangspunt voor de ontwikkeling en als bron van leerenergie, niet alleen in de relatie van de beeldcoach met de gecoachte, maar vooral ook in de relatie met de collega’s en ten behoeve van de schoolontwikkeling.”
Hypothese
Hieruit volgt mijn stelling of wellicht pleidooi:
“Voor elke leraar een beeldcoach
ten behoeve van professionalisering en het vergroten van onderwijskwaliteit.”
Situatieschets van waar uit dit essay is geschreven:
Binnen het Primair Onderwijs krijgen begeleidingstrajecten waarbij een beeldcoach wordt ingezet meer voet aan de grond. vooral startende leerkrachten krijgen een begeleidingstraject aangeboden, conform de CAO po. Dit terwijl de noodzaak en de wens van reflectie op persoonlijk leerkrachthandelen niet afneemt binnen de complexiteit van het huidige onderwijs. Het betreft zeker niet alleen de startende leerkrachten, maar ook de ervaren leerkrachten en de zij-instromers. Onderwijs is transitie vraag een heldere kijk en een ander perspectief.